काठमाडौं । यो वर्ष देशभर करिब ७२ प्रतिशत रोपाइँ सम्पन्न भएको छ। गत वर्षको तुलनामा यो १२ प्रतिशतले कम हो। यद्यपि, सुदूरपश्चिम प्रदेशले ९७ प्रतिशत रोपाइँ सम्पन्न गरी अन्य सबै प्रदेशलाई पछि पारेको छ।

कृषि तथा पशुपक्षी विकास मन्त्रालयका अनुसार हालसम्म देशभर करिब १० लाख हेक्टर क्षेत्रफलमा रोपाइँ सम्पन्न भइसकेको छ। कुल १४ लाख हेक्टर जमिनमा रोपाइँ हुने अनुमान गरिएको छ।

सूचना अधिकारी महानन्द जोशीका अनुसार सुदूरपश्चिम प्रदेशमा एक लाख ७१ हजार हेक्टरमा रोपाइँ सम्पन्न भइसकेको छ, जुन सबैभन्दा बढी प्रतिशत हो।

त्यस्तै, कर्णाली र लुम्बिनी प्रदेशमा ८८ प्रतिशत, बागमती प्रदेशमा ८७ प्रतिशत रोपाइँ सम्पन्न भएको छ।

मन्त्रालयको तथ्याङ्कअनुसार हाल देशका केही भागमा अझै रोपाइँ जारी छ। यदि मौसम अनुकूल रह्यो भने साउनको अन्तिमसम्म ९८ प्रतिशत रोपाइँ हुने अनुमान गरिएको छ।

गत वर्ष यही अवधिसम्म ८४ प्रतिशत रोपाइँ सम्पन्न भइसकेको थियो।

सूचना अधिकारी जोशीले धान उत्पादनमा तराई क्षेत्रको योगदान सबैभन्दा धेरै रहेको उल्लेख गरे। उनका अनुसार, “धानको कूल उत्पादनको ७० प्रतिशत तराई क्षेत्रबाट हुन्छ, भने ३० प्रतिशत पहाडी क्षेत्रबाट आउने गर्छ।”

आर्थिक वर्ष २०८०/८१ मा ५७ लाख २४ हजार २३४ मेट्रिकटन धान उत्पादन भएको थियो। यस्तै, यस वर्ष ६० लाख मेट्रिकटन धान उत्पादन हुने अनुमान गरिएको छ, जसबाट करिब ३५ लाख मेट्रिकटन खानयोग्य चामल उत्पादन हुने मन्त्रालयले जनाएको छ।

हालको उत्पादनमा मौसमको प्रतिकूलता, दैवी प्रकोप, अतिवृष्टि तथा अनावृष्टिले केही क्षेत्रमा रोपाइँ ढिला गराएको छ। तर, पछिल्लो समय उन्नत बीउ, प्रविधि र ज्ञान–सीपको विकास सँगै उत्पादनमा वृद्धि हुने विश्वास गरिएको छ।

धान उत्पादनमा १० प्रतिशत घटबढ भएमा कूल गार्हस्थ्य उत्पादन (GDP) मा एक प्रतिशतको प्रभाव पर्ने मन्त्रालयले उल्लेख गरेको छ।